27 Mart 2013 Çarşamba



Olympos'ta oturan 12 büyük tanrı ve tanrıçanın Grekçe ve Latince adları, temsil ettikleri doğal güçler, simgeleri ve başlıca özellikleri aşağıda özetlenmektedir:

windows movie maker ödevi





1- Zeus (Jupiter): Tanrıların tanrısı;  yerin ve göğün hakimi, yıldırım savuran, bulutları inleten, göğü kükreten tanrıdır. Elinde bulunan şimşek ve kartal zeus un gücünü temsil eder ayrıca atribütüdür; Antik dönem Karia'sında simgesi Labyrs adı verilen çift başlı baltadır. Karısı Hera çok kıskançtır ve bu kıskançlıklarında haklıdır.Çünkü Zeus'un en büyük özelliklerinden biri şekil değiştirebilmesidir ve bu özelliğini başka kadınlarla ilişkiye girmek için kullanır.Kıta Yunanistan'da  Olympia Zeus tapınağında bulunan,M.Ö 450 yılında yapılmış olan heykeltraş Phidias'ın başyapıtı olarak öngörülen Zeus heykeli,antik dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul görür..İzmir'in Bergama ilçesindeki Pergamon antik kentinde M.Ö 2.yy da yapılmış olan  Zeus Altarı ise, Hellenistik Çağ' ın en önemli yapıtları arasında  kabul edilir. 












2- Hera (Junon): Zeus' un hem kız kardeşi hemde karısıdır. Hera' nın antik kaynaklarda ve heykeltraşlık eserlerinde adı hep evlilikle anılmaktadır. Atribütü tavus kuşudur. Kollarının güzelliği dillere destandır; Heykeltraşlık eserlerinde kolunun açık ve güzel betimlenmesi onun en önemli özelliklerinden biridir.. Hera için yapılmış en güzel tapınaklardan biri yukarıda belirttiğimiz gibi  Pergamon (Bergama) akropolünde bulunmaktadır.








3- Athena (Minerva): Zeka, bilgelik  ve savaş tanrıçasıdır. Atribütleri ünlü kalkanı ve barışında simgesi olan zeytin dalıdır. Mitolojiye göre bir gün  Zeus'un başı ağrımış. Oğlu ve demircilerin tanrısı olan Hephaistos'a şöyle buyurmuş: 

"Hadi oğlum, en büyük balyozunu al, olanca gücünle başıma indir!"

Hephaistos babasının istediğini yapmış ve Zeus'un parçalanlan başından, elinde kalkanı ve kılıcı ile Athena fırlayıp çıkmış.Bu mit Yunanlı çömlek ustaları tarafından da çok sevilmiş ve bolca pişmiş toprak kapların özerinde betimlenmiştir. Bilimin, el sanatlarının kentlerin koruyucusu sayılan Athena' nın en ünlü tapınağı Atina akropolünün en güzel noktasında bulunan kutsal kapı propylaea'dan girildiğinde tam karşıda bulunan ve görkemiyle insanın içini titreten M.Ö 5.yy'a tarihlenen Partenon(bakire Atena) tapınağıdır. 

Atina kenti adını, bu tanrıçadan alır. Derler ki ; "bu kent ve insanlık için en değerli armağanı getirenin adının, kente verileceği açıklanmış. Athena, Anadolu'dan, Ayvalık kıyılarından bir zeytin fidanı sunmuş ve kente O'nun adı verilmiş..."







4- Apollon (Phobios): Işığın, güzel sanatların ve güneşin tanrısı olan Apollon, Zeus'un  tanrıça Leto'dan olan oğlu,tanrıça Artemis'in ikiz kardeşidir.Atribütleri yay, lir ve defnedir. En ünlü ek adı "Lykegenes"ten de anlaşılacağı gibi Anandolulu, Lykia'lı (Likya'lı) dır Leto Hera'nın hışmından kaçıp bütün dünyayı dolaşmış ve en son Poseidon'un yardımıyla çocuklarını günümüz Antalya'sı civalarında Lykia'da dünyaya getirmiştir. Lykia "ışık ülkesi", Lykegenes de "ışık ülkeli", "çevresine ışık dağıtan" anlamına gelmektedir.. Apollon geçmişten ve gelecekten haber verir kehanetlerin tanrısıdır . Mousa lar denilen 9 müzik ve sanat perisinden oluşan koroyu yönetir. En ünlü tapınakları, Didyma (Didim), Klaros (İzmir, Değirmendere ilerisinde Ahmetbeyli), Patara (Kaş'ın Ovegelmiş köyü yakını), Gryneum (Aliağa kuzeyinde, Yenişakran köyü) ve Yunanistan'da Delphoi'da bulunan tapınaklarıdır.









5- Artemis (Diana): Zeus ile Leto'nun kızı, Apollon'un ikiz kardeşi olan Artemis, ay, av ve iffet tanrıçasıdır. Hem bakiredir, hem de ana, hem de doğum yapan kadınların yardımcısı. Eşdeyişle, üçlek bir tanrıçadır. Simgeleri geyik ve aydır. Adına, dünyanın yedi harikasınınn birincisi olan ünlü tapınağın kurulduğu Efes'te Ana Tanrıça olarak saygı görmüştür. En güzel heykelleri, Efes Arkeoloji müzesindedir. Artemis, Efes'te Anadolu'nun ana tanrıçası Kybele'ni yerini almış; Bereket tanrıçası olmuştur. Efes Arkeoloji Müzesi'ndeki Kolosal Artemis ve Güzel Artemis heykellerinde birçok göğüs görülür. Bu göğüsler nedeniyle tanrıça, "Artemis Polymastos" (Çok memeli Artemis) diye anılır. Tacındaki kapı sapartması, Tanrıça'nın aynı zamanda kentin koruyucusu olduğunu gösterir.

Artemis hem anadır, hem de bakire. Bu nedenle erkeklerden kaçar. Günlerden bir gün çobann Aktaion, Tanrıça'yı çıplakken görür. Buna içerleyen Artemis, çobanı geyiğe çevirir ve onu kendi kendi köpekleri parçalar. Diğer bir hikayede ise adı Selene'dir ( Selene ile Endimiyon ) . Karanlık gecelerde "Hekate" diye adlandırılan Artemis'in Anadolu'daki başlıca tapınakları Efes, Perge, Sardes ve Meandros Magnesiası'nda idi.




6- Hermes (Mercure): Haberci tanrı, tacirlerin ve hırsızların tanrısıdır. Simgeleri kanat ve Apollon'un armağanı olan Kerykeion denilen yılanlı altın değnektir. Doğar doğmaz konuşmaya başlayan Hermes, iyi konuşmayı da temsil eder. Özellikle Zeus'un ulağıdır. Efes Küretler Caddesi'nde, Hermes'i, kurban götürürken gösteren kabartmalı bir kaide vardır. Fenike'liler, ticarette en güçlü rakipleri olan Erytrai'lilerle, Khios'luları birbirine düşürmek için, Hermes'in şat üzerine yerleştirdikleri altın kaplama bir heykelini denize bırakmışlar. İki kentin insanları kayıklara atlayıp, heykelin başına varmışlar. Çocukların bayrak kapmaca oyununda olduğu gibi, iki kentin temsilcileri, heykeli kendi taraflarına çekmek istemişler. İki yanda başarılı olamamış. Erytrai'liler heykeli halatlarla kıyıya çekmek istemişler, ama kentteki bütün halatları uc uca ekledikleri halde kıyıya ulaştıramamışlar. Bunun üzerine Erytrai'li bir bilge kentteki kadınların saçlarından halat örülmesini teklif etmiş. Öneri yerine getirilmiş ve Hermes'in paha biçilmez heykeli Erytrai'ye çekilerek tapınağa konulmuş.

Resim yazısı ekle




7- Hephaistos (Vulcan): Yeraltı ateşini temsil eden Hephaistos, endüstrinin ve emekçilerin tanrısıdır; çirkindir ve topaldır. Simgeleri örs, çekiç ve de demirci kıskacıdır. Zeus ve Hera'nın oğlu olan Hephaistos; dişi insan güzelliğinin eşsiz temsilcisi, Aşk ve Güzellik Tanrıçası Aphrodite'in kocasıdır. Atölyesini bir yanardağın altına kurmuş olan Hephaistos, demircilik sanatının erişilmez yaratılarını ortaya koymuştur. Yaptığı benzersiz yüzükler, bilezikler, yataklar, hem tanrıçalar tarafından paylaşılamaz, hem de onların başına çeşitli işler açar.




8- Hestia (Vesta): Baştanrı Zeus'un kızkardeşi olan Hestia, ocak ve aile erdemleri tanrıçasıdır. Simgesi kutsal ateştir. İlkçağın hemen tüm önemli kentlerinde, kentin yaşadığını gösteren kutsal ateş, O'nun tapınağında yanardı. Bu ateşi koruyanlara Efes'te Küretler, öteki Iyonya kentlerinde Hestia Bakireleri (Roma çağında Vesta bakireleri) denirdi.



9- Ares (Mars): Savaş tanrısı Ares, Zeus ile Hera'nın oğludur. Başlıca simgeleri miğfer ve mızraktır. Kükrediğinde yeri göğü inleten Ares; kabartma ve heykellerinde oku, yayı, mızrağı ve kalkanı ile, yakışıklı bir savaşçı olarak gösterilir. Gün gelir, Aphrodite'in sevgilisi olarak karşımıza çıkar. İlyada'da tanrıların, genellikle "baş belası" diye niteledikleri, körükörüne savaşın temsilcisi Ares, aklın yönettiği savaşın temsilcisi Athena ile hiç geçinemez. Başta babası Zeus olmak üzere, birçok tanrı tarafından "dönek" diye nitelendirilen Ares'in aşkları da ünlüdür.



10- Aphrodite (Venüs): Aşk ve Güzellik Tanrıçası olan Aphrodite'in simgesi güvercindir. Homeros'a göre, Zeus ile,Okeanos kızı Dione'den, Hesiodos'a göre ise, denizin köpüklü dalgalarından doğmuştur. Hesiodos'un anlattıklarına göre, Uranos, Gaia'dan doğan çocuklarını, doğar doğmaz toprağa soktuğu için, Toprak Ana şişmekte ve sancılarla kıvranmaktadır. Bu yüzden son oğlu Kronos' a bir tırpan verir. Kronos, tırpanla babasının hayalarını kesip denize atar:

"Dalgalı denize atar atmaz onları
Gittiler engine doğru uzun zaman
Ak köpükler çıkıyordu tanrısal organdan;
Bir kız türeyiverdi bu ak köpükten.
Önce kutsal Kythera'ya uğradı bu kız,
Ordan da deninzlerle çevrili Kıbrıs'a gitti.
Orada karaya çıktı güzeller güzeli tanrıça, 
Yürüdükçe yeşil çimenler fışkırıyordu
Narin ayaklarının bastığı yerden.
Aphrodite dediler ona tanrılar ve insanlar,
Bir köpükten doğduğu için."

Gerçekten de Grekçe'de Aphros, köpük demektir. Bazı anlatıcılara göre Knidos (Datça) ile Kıbrıs arasında bir istridye kabuğundan doğan Aphrodite'i ak güvercinlerin çektiği bir gök arabası, Tanrılar dağı Olympos'a götürür, O da ölümsüzler arasına karışır.
Tanrıların en çirkini sayılan Hephaistos'la evlenen Aphrodite'in en güzel heykeli, Praxiteles'in yaptığı Knidos Aphrodite'idir. Bugün Paris Louvre Müzesi'nde bulunan Melos Aphrodite'i de, tanrıçanın ünlü heykelleri arasındadır. Aydın ilimizin Karacasu ilçesinin Geyre köyü yakınlarındaki Aphrodisias antik kenti, bu tanrıça adına kurulmuştur.



11- Demeter (Ceres=Serez): Toprak, bolluk-bereket tanrıçası olarak saygı gören Demeter'in simgesi buğday demeti ve oraktır. Homeros destanlarında "Güzel saçlı kraliçe", "Güzel örgülü Demeter" diye anılan tanrıça'nı adını "Ge-meter"(toprak ana) diye açıklayanlar vardır. Demeter, Hesiodos'a göre Kronos ile Rhea 'nın kızı, ikinci tanrı kuşağındadır. Demeter ekinleri ve özellikle buğdayı temsil eder. En çok tapıldığı yerler Eluesis, Sicilya, Trakya, ve Peleponessos'tur. En ünlü tapınaklarından birisi Bergama akrolopolündedir.



12- Poseidon (Neptune): Denizin ve öfkenin tanrısı olarak bilinen Poseidon'un simgesi tridenttir.. Adının "Deniz'in efendisi" anlamına geldiği düşünülmektedir.. Hesiodos' a göre "Kronos ile Rhea'nın oğlu; Amphitrite'nin kocasıdır". Diğer adı "Yeri titreten" olan Poseidon, sadece dalgaları kabartıp denizi altüst etmekle kalmaz, denizi çevreleyen tüm topraklara da hakimdir. Günümüz İzmir Basmane'de bulunan Agora'da kabartması bulunan Poseidon adına Aydın'ın Kuşadası ilçesinde Davutlar-Güzelçamlı beldeleri arasında yer alan Panionion'da burada bulunan  ünlü Paionion birliği tarafından bir tapınak yaptırılmıştır.









Hiç yorum yok:

Yorum Gönder